ericpalmen

Dwaze liefde, een familiekroniek. Amsterdam: Prometheus / Bert Bakker 2011. ISBN 978 90 351 35758.

Twee portretten die bij elkaar horen. Op het linker prijkt Stephanus Geraerdts (?-1671), op het rechter zijn eega Isabella Coijmans (1626-1689). De echtelieden hebben alleen aandacht voor elkaar en niet voor de schilder die hen vereeuwigt. Frans Hals lapt met dat perspectief alle conventies van de zeventiende-eeuwse portretkunst aan zijn laars. Geraerdts en Coijmans zijn zo verliefd dat zij hun portrettist volkomen negeren. Hals maakt dankbaar gebruik van dat moment. Het stelt hem in staat om een liefdesrelatie in de Gouden Eeuw uit te beelden.

Dwaze liefde, een familiekroniek gaat over de betekenis van het gearrangeerde huwelijk in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Een huwelijk was voor een regentenfamilie vooral een politieke aangelegenheid, strategische overwegingen overschaduwden de romantische motieven. Maar wat gebeurde er als een regentenzoon weigerde zijn vermeende levenslot te accepteren en een verstandshuwelijk omwille van een hartstochtelijke liefde van de hand wees? Wat als hij de kolder in zijn kop kreeg? Is liefde immers niet van alle tijden?

Kaat Mossel, helleveeg van Rotterdam. Volk en verlichting in de achttiende eeuw. Amsterdam: Prometheus / Bert Bakker. ISBN 978 90 351 3396 9.

Zou Kaat Mossel een plek krijgen in een eventuele historiografische canon van Rotterdam? Ik geef haar een goede kans. In zijn Geschiedenis des vaderlands heeft Willem Bilderdijk het al over 'de bijzondere gehechtheid der Rotterdammers aan 't huis van Oranje, die in Holland nergens ooit sterker was'. Die visie is vrij klakkeloos overgenomen in de historiografie over de Maasstad in de achttiende eeuw en berust voor een groot deel op de uitbundige viering van de verjaardag van stadhouder Willem V op 8 maart 1783 in Rotterdam en de volstrekt uit de hand gelopen confronatie tussen de schutterij en het Oranjegemeen in het voorjaar van 1784. In Kaat Mossel, helleveeg van Rotterdam. Volk en verlichting in de achttiende eeuw staat dit oproer en de rol van Kaat Mossel daarin centraal. Het is niet zozeer een biografie als wel een microgeschiedenis over het politieke gekrakeel tussen de patriotten en de orangisten.

Willem Frijhoff, Hubert Nusteling, Marijke Spies (red). Geschiedenis van Dordrecht, 1572 tot 1813.Hilversum: Verloren, 1998.

Ik werkte twee jaar als onderzoeker in opdracht van de gemeente en leverde een wezenlijke bijdrage aan deel twee van dit standaardwerk over de geschiedenis van Dordrecht. Daarin ga ik in op de relatie van Dordt met zijn ommelanden, de bijzondere betekenis van het gildewezen voor de stad, de organisatie van zijn sociale infrastructuur en de samenstelling van het stadsbestuur.

'Er is op dit moment geen stad in Holland waarvoor zo'n solide stadsgeschiedenis voorhanden is als Dordrecht.' Maarten Prak in: BMGN 115/2.

A. Daelemans, R. de Keyeser, M. Goossens, M. Janssens, I. Madson (red). Met uitzicht op Europa. Leuven / Apeldoorn: Garant, 1995.

Een ouder werk, waarin ik in een bijdrage, 'Heimwee naar Europa. Krachtlijnen uit de Europese geschiedenis van de 19-20e eeuw', de gemeenschappelijke kenmerken in de Europese geschiedenis probeer te ontdekken. Die zijn gelegen in een aantal spanningsbogen: revolutie versus restauratie, modernisme versus traditionalisme, nationalisme versus supranationalisme en positivisme versus anti-positivisme.